ทฤษฎีแรงจูงใจของ Maslow (Maslow’s Hierarchy of Needs) ในการบริหารคนในองค์กรหรือสร้างแรงจูงใจให้พนักงาน เราสามารถนำหลักคิดนี้มาประยุกต์ใช้ได้อย่างเป็นระบบ โดยเข้าใจว่ามนุษย์มีความต้องการตามลำดับขั้น จากพื้นฐานสู่ระดับสูง ดังนี้:
🔺 ทฤษฎีแรงจูงใจของ Maslow (ลำดับขั้นความต้องการของมนุษย์)
| ระดับความต้องการ | ความหมาย | การประยุกต์ใช้ในองค์กร |
| 1. ความต้องการทางกายภาพ(Physiological Needs) | ปัจจัยพื้นฐานในการดำรงชีวิต เช่น อาหาร น้ำ ที่พัก เงินเดือน | - ให้พนักงานได้รับ ค่าตอบแทนที่เพียงพอ- มีเวลาพักผ่อนที่เหมาะสม- สภาพแวดล้อมการทำงานที่ปลอดภัย |
| 2. ความต้องการความปลอดภัย(Safety Needs) | ความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน, ความมั่นคงในงาน | - มี สัญญาจ้างที่ชัดเจน- สวัสดิการ เช่น ประกันสังคม, ประกันสุขภาพ- มีนโยบายการเลิกจ้างที่ยุติธรรม |
| 3. ความต้องการทางสังคม(Love/Belonging Needs) | การเป็นที่ยอมรับ เป็นส่วนหนึ่งของกลุ่ม | - สร้าง ทีมเวิร์ก และกิจกรรมกลุ่ม- ส่งเสริมความสัมพันธ์ระหว่างเพื่อนร่วมงาน- มีระบบสื่อสารที่เปิดกว้าง |
| 4. ความต้องการได้รับการยกย่อง(Esteem Needs) | การได้รับความเคารพ การยอมรับในผลงาน | - ให้ รางวัลหรือคำชมเชย ต่อความสำเร็จ- เปิดโอกาสให้แสดงความสามารถ- มอบหมายงานที่ท้าทาย มีคุณค่า |
| 5. ความต้องการเติมเต็มตนเอง(Self-Actualization Needs) | การพัฒนาศักยภาพสูงสุดของตนเอง | - มีแผนพัฒนาศักยภาพ (Training/Development)- มอบหมายงานที่ท้าทาย มีความหมาย- เปิดโอกาสให้พนักงานมีส่วนร่วมในการวางแผนหรือเสนอไอเดีย |
✅ ตัวอย่างการใช้ Maslow ใน HR จริง
สถานการณ์: คุณเป็นผู้จัดการฝ่ายบุคคลในโรงงาน
- คนงานบางส่วนมีปัญหาเรื่องขาดงานและขวัญกำลังใจต่ำ
- คุณใช้ Maslow วิเคราะห์
แนวทาง:
- ตรวจสอบว่าค่าจ้างเพียงพอหรือไม่ (Physiological)
- พัฒนาสวัสดิการ เช่น ประกันอุบัติเหตุ (Safety)
- สร้างกิจกรรมสัมพันธ์ เช่น กีฬาเชื่อมสัมพันธ์ (Social)
- ตั้ง “พนักงานดีเด่น” รายเดือน พร้อมประกาศชมเชย (Esteem)
- เสนอเส้นทางเติบโต เช่น เลื่อนตำแหน่งหัวหน้ากลุ่ม (Self-Actualization).